Người trái ngành làm Content Marketing: Có thực sự là Marketing hay chỉ là “thợ viết”?

iện nay các nhân sự trái ngành thường chọn “content” làm bước đệm tham gia ngành Marketing & Communication. Một số rất thành công, nhưng chỉ số ít; số còn lại chật vật với thù lao ít ỏi, chỉ biết viết “theo yêu cầu”…

Vậy, người trái ngành làm nghề “viết” content có thực sự là marketer? Cùng AIM phân định rõ ràng trong bài viết dưới đây!

Nội dung bài viết

• Nghề content: Từ xu hướng đến lầm tưởng
• Làm Content Marketing không đủ kiến thức, kỹ năng sẽ ra sao?
• Hướng đi của người trái ngành – Marketer hay “thợ viết”?
• Hiểu đúng về Content Marketing
• Lộ trình sự nghiệp trong mảng Content Marketing
• Nhân sự trái ngành cần chuẩn bị gì khi bắt đầu làm Content Marketing?

I. Nghề content: Từ xu hướng đến lầm tưởng

Content marketing (hay gọi “thân mật” là “nghề content”) đã luôn là chủ đề “chiếm sóng” nhiều nhất mỗi khi nhắc đến ngành Marketing & Communication. Xu hướng càng được đẩy mạnh trong thời điểm dịch bệnh COVID-19, khi hàng loạt nhân sự các ngành mất việc, muốn tìm đến những công việc remote để kiếm thêm thu nhập.

Hiện nay, chỉ cần search từ khóa “content”, Google sẽ hiển thị đến hơn 5 tỷ kết quả, với đầy đủ các website cung cấp định nghĩa, tips, công cụ…

Tương tự với từ khóa “tuyển dụng content marketing”, bạn đọc sẽ nhận được hơn 11 triệu kết quả tìm kiếm trên Google – đủ để thấy “content” đã phủ sóng mạnh mẽ thế nào, từ nhu cầu tìm việc làm của nhân sự đến nhu cầu tuyển dụng từ các doanh nghiệp.

Có thể thấy, Content Marketing là vùng đất đầy tiềm năng, đặc biệt đối với nhân sự trái ngành. Tuy nhiên “tiềm năng” không đồng nghĩa với “dễ dàng” – điều mà rất nhiều nhân sự mới đang ngộ nhận, lầm tưởng.

Chính đại dịch COVID-19 cùng xu hướng làm việc từ xa đã vô tình “đóng khung” khái niệm “Content Marketing” – vốn dĩ rất rộng lớn và đa dạng – trở nên gói gọn trong việc “viết lách”.

Tệ hơn, các micro-influencers, những người đã thành công trong “nghề viết content”, vì mục đích kinh doanh hay thương mại, đã vô ý “thổi phồng” cho lầm tưởng này lớn dần thêm, dẫn đến tình trạng “quá tải” của ngành: Ai ai cũng viết, nhưng chỉ biết viết theo suy nghĩ, cảm nhận chủ quan cá nhân, không biết làm gì khác.

Người trái ngành làm content: Chỉ cần biết viết là đủ?

II. Làm Content Marketing không đủ kiến thức, kỹ năng sẽ ra sao?

Tham gia vào tiếp thị nội dung mà không có kiến ​​thức và kỹ năng phù hợp có thể gây ra một số hậu quả tiêu cực.

• Nội dung không hiệu quả: Nếu không có kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết, nội dung được tạo ra có thể không truyền đạt thông điệp mong muốn một cách hiệu quả. Nó có thể thiếu rõ ràng, mạch lạc và gắn kết, dẫn đến hiệu suất kém và tác động tối thiểu.
• Lãng phí tài nguyên: Những nỗ lực content thiếu kiến ​​thức và kỹ năng phù hợp có thể dẫn đến lãng phí thời gian, tiền bạc và tài nguyên. Nội dung được triển khai kém có thể không tạo ra kết quả mong muốn, dẫn đến mất khoản đầu tư mà không thu được lợi nhuận.
• Tổn hại danh tiếng thương hiệu: Nội dung được viết kém, không liên quan hoặc gây hiểu lầm có thể gây tổn hại danh tiếng thương hiệu, gây ảnh hưởng xấu về hình ảnh như không chuyên nghiệp, thiếu thông tin hoặc không đáng tin cậy… dẫn đến mất uy tín và khách hàng tiềm năng.
• Phạm vi tiếp cận và mức độ tương tác hạn chế: Content (đặc biệt đối với content trên website) hiệu quả đòi hỏi sự hiểu biết về các kênh phân phối, kỹ thuật SEO và chiến lược tương tác với khán giả. Nếu không có kiến ​​thức và kỹ năng phù hợp, nội dung của bạn có thể gặp khó khăn trong việc tiếp cận đối tượng mục tiêu, đạt được khả năng hiển thị hoặc thu hút sự tham gia.
• Thông điệp không nhất quán: Một trong những yếu tố bắt buộc ở content marketing là sự nhất quán trong thông điệp và giọng nói của thương hiệu. Nếu không có kiến ​​thức phù hợp, nội dung có thể thiếu tính nhất quán, dẫn đến sự nhầm lẫn giữa khán giả và làm loãng bản sắc thương hiệu.
• Gặp khó khăn trong việc đo lường hiệu quả: Nếu không có kiến ​​thức và kỹ năng phù hợp, bạn có thể gặp khó khăn trong việc xác định KPI có liên quan, đặt điểm chuẩn và đo lường chính xác tác động của nội dung.

Để giảm thiểu những rủi ro này, điều quan trọng là phải đầu tư để có được kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết về Content Marketing. Điều này có thể đạt được thông qua giáo dục, đào tạo, nguồn lực của ngành và kinh nghiệm thực tế.

Để giảm thiểu những rủi ro nói trên, điều quan trọng là phải đầu tư để có được kiến ​​thức và kỹ năng cần thiết về Content Marketing.

III. Hướng đi của người trái ngành – Marketer hay “thợ viết”?

Vậy, làm content là chỉ cần viết bài? Hay “hỏi” cách khác, Content Marketing và Content Writing khác nhau ra sao? Cùng tìm hiểu ngay sau đây!

* Lưu ý: Các phân tích dưới đây chỉ nhằm nhấn mạnh tính khác biệt chứ không có ý tiêu cực với bất cứ loại hình nào!

Hiểu một cách đơn giản, đối với Content Marketing, nhân sự sẽ phải “sản xuất” nội dung một cách toàn diện, tiếp cận với đa dạng loại hình nội dung hiện nay: video ngắn, blog, social post… Do đó, yêu cầu chuyên môn ở người content marketer là rất cao, khi vừa có trình độ kiến thức chuyên môn nhất định về marketing, vừa có sự thấu hiểu ngành hàng, thương hiệu hay doanh nghiệp bản thân đang làm việc cùng.

Trong khi đó, khối lượng công việc của một content writer sẽ ít hơn (và đây cũng là mặt hạn chế), khi chỉ làm việc với định dạng nội dung thuần văn bản như blogs, ebooks, whitepapers… và chỉ tập trung hoàn toàn vào những yêu cầu từ “bên thuê”: số lượng chữ, yêu cầu về hình ảnh…

Chính vì sự chênh lệch về yêu cầu chuyên môn trên, các nhân sự trái ngành thường có xu hướng chọn Content Writing vì sẽ dễ dàng hơn, đặc biệt đối với những bạn sở hữu năng khiếu viết lách.

Tuy nhiên, một lần nữa khẳng định với bạn đọc: Để tiến sâu hơn vào ngành, chỉ biết “viết” thôi thì chưa đủ!

Với các đặc điểm phân biệt trên, bạn đang là (hay chọn trở thành) marketers hay “thợ viết”?

IV. Hiểu đúng về Content Marketing

Content Marketing bao gồm nhiều vai trò, trách nhiệm, và không giới hạn ở việc chỉ là một “thợ viết”. Mặc dù viết lách là một thành phần thiết yếu của Content Marketing, nhưng hiện nay lĩnh vực này liên quan đến nhiều thứ hơn là chỉ sản xuất nội dung bằng văn bản.

Trong mảng Content Marketing, bạn sẽ tìm thấy các vị trí có bộ kỹ năng và chức danh công việc đa dạng, bao gồm:

• Content Strategist: Những cá nhân này chịu trách nhiệm phát triển chiến lược nội dung tổng thể cho một thương hiệu. Họ tiến hành nghiên cứu đối tượng, xác định mục tiêu và mục tiêu, lập kế hoạch lịch nội dung và đảm bảo rằng nội dung phù hợp với thông điệp của thương hiệu và đối tượng mục tiêu.
• Content Writer: Người viết nội dung tạo ra nội dung bằng văn bản: các bài đăng trên blog, bài báo, social post, các bản báo cáo, case study và các loại tài liệu viết khác. Họ cần phải có kỹ năng viết tốt và khả năng điều chỉnh phong cách viết của mình để phù hợp với tiếng nói của thương hiệu.
• SEO Specialist: Là các chuyên gia tối ưu hóa công cụ tìm kiếm (SEO) tập trung vào việc tối ưu hóa nội dung cho các công cụ tìm kiếm. Họ tiến hành nghiên cứu từ khóa, tối ưu hóa nội dung cho các từ khóa có liên quan, cải thiện cấu trúc và hiệu suất trang web cũng như thực hiện các chiến lược để cải thiện khả năng hiển thị tìm kiếm.
• Social Media Manager: Chuyên quản lý các nền tảng truyền thông xã hội, chịu trách nhiệm quản lý sự hiện diện của thương hiệu trên các nền tảng đó. Họ tạo và quản lý nội dung được thiết kế riêng cho phương tiện truyền thông xã hội, tương tác với khán giả, theo dõi các chỉ số truyền thông xã hội và thực hiện các chiến dịch quảng cáo trên mạng xã hội.
• Graphic Designer: Tạo nội dung trực quan hóa như infographics, hình ảnh và video, để hỗ trợ các nỗ lực tiếp thị nội dung. Họ có chuyên môn về thiết kế hình ảnh và sử dụng các công cụ như Adobe Photoshop hoặc Illustrator để tạo nội dung trực quan hấp dẫn.
• Data Analytics Specialist: Chuyên gia phân tích theo dõi và phân tích hiệu suất của các nỗ lực tiếp thị nội dung. Họ sử dụng các công cụ như Google Analytics để đo lường các chỉ số chính, xác định xu hướng và đưa ra quyết định dựa trên dữ liệu để tối ưu hóa chiến lược nội dung.

Tùy thuộc vào tổ chức và các mục tiêu cụ thể của chiến lược tiếp thị nội dung, có thể có các vị trí và trách nhiệm bổ sung.

Không chỉ đơn thuần là viết lách, Content Marketing đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành để tiếp cận và thu hút khán giả mục tiêu một cách hiệu quả.

Nhìn chung, Content Marketing liên quan đến sự kết hợp của chiến lược tiếp thị, tạo nội dung sáng tạo, tối ưu hóa, quảng bá và phân tích. Không chỉ đơn thuần là viết lách, Content Marketing đòi hỏi một cách tiếp cận đa ngành để tiếp cận và thu hút khán giả mục tiêu một cách hiệu quả.

V. Lộ trình sự nghiệp trong mảng Content Marketing

Dù chọn khởi điểm là marketer hay “thợ viết” đi chăng nữa, một điều chắc chắn là các nhân sự trái ngành sẽ hướng đến những mục tiêu nghề nghiệp lâu dài, hay xa hơn nữa, phát triển sự nghiệp “restart” này.

Sau đây là lộ trình sự nghiệp điển hình trong mảng Content Marketing mà người trái ngành cần biết:

Nguồn: Content Marketing Institute

Đối với nhân sự chọn phát triển sự nghiệp trong môi trường thương hiệu/ doanh nghiệp:

• Content Marketing Intern/ Junior Content Writer: Bắt đầu với tư cách là một thực tập sinh hoặc người viết nội dung mới vào nghề là điểm khởi đầu phổ biến trong lĩnh vực content marketing. Tại đây, nhân sự sẽ có được kinh nghiệm thực tế trong việc viết nội dung, tiến hành nghiên cứu và tìm hiểu về các kỹ thuật khác nhau dưới sự hướng dẫn của các chuyên gia giàu kinh nghiệm hơn và có cơ hội phát triển kỹ năng của mình.
• Content Writer: Đây là bước tiếp theo của lộ trình thăng tiến, cũng là giai đoạn gây hiểu lầm nhiều nhất hiện tại. Chính vì lầm tưởng, đa số các bạn trẻ trái ngành đều nghĩ đây là khởi điểm cho bản thân trong ngành. Content Writer chịu trách nhiệm sản xuất nội dung bằng văn bản, chẳng hạn như bài đăng trên blog, bài viết, bài đăng trên social media, phần copy cho landing page…

Đây sẽ là giai đoạn nhân sự tinh chỉnh kỹ năng viết của mình, học cách điều chỉnh phong cách cá nhân cho phù hợp với các nền tảng và đối tượng mục tiêu khác nhau, đồng thời tối ưu hóa nội dung cho các công cụ tìm kiếm.

• Content Strategist/ Content Supervisor: Với kinh nghiệm và hiểu biết sâu hơn, nhân sự có thể được thăng tiến lên vai trò “nhà chiến lược nội dung” – tập trung vào việc phát triển và thực hiện các chiến lược nội dung phù hợp với mục tiêu kinh doanh và nhu cầu của đối tượng mục tiêu. Nhân sự sẽ tiến hành nghiên cứu thị trường, xác định mục tiêu nội dung, lập kế hoạch lịch nội dung và đảm bảo rằng nội dung phù hợp với thông điệp và giọng điệu của thương hiệu.
• Content Marketing Manager: Khi đã sở hữu đủ kinh nghiệm chuyên môn, thành thạo kỹ năng lập chiến lược và thực thi, nhân sự có thể được cất nhắc thăng tiến lên vị trí quản lý. Với vai trò này, họ sẽ giám sát nhằm đảm bảo chất lượng nội dung và quản lý một đội nhóm content; đồng thời chịu trách nhiệm thiết lập các mục tiêu tiếp thị nội dung, phát triển các chiến lược toàn diện, điều phối việc tạo và phân phối nội dung cũng như đo lường hiệu quả của các chiến dịch.
• Content Marketing Director/ Head of Content: Ở cấp độ cao hơn, nhân sự có thể thăng tiến lên vai trò giám đốc hoặc trưởng phòng. Ở vị trí này, họ sẽ có trách nhiệm chiến lược rộng lớn hơn – ở quy mô của cả tổ chức, doanh nghiệp: phát triển và thúc đẩy các chiến lược tiếp thị nội dung, quản lý ngân sách, cộng tác với các nhóm đa chức năng và đảm bảo rằng các sáng kiến ​​​​nội dung hỗ trợ các mục tiêu kinh doanh tổng thể.

Đối với nhân sự chọn hướng đi Freelance

• Content Marketing Consultant/ Freelancer: Đối với những người yêu thích con đường sự nghiệp làm việc tự do hoặc tư vấn, họ có thể trở thành cố vấn về Content Marketing hoặc Freelancer. Ưu thế của hướng đi này cho phép nhân sự làm việc với nhiều khách hàng và nhiều ngành hàng khác nhau, cung cấp cho các brand “khách hàng” kiến ​​thức chuyên môn trong việc phát triển và thực hiện các chiến lược nội dung, sản xuất nội dung chất lượng cao và cung cấp hướng dẫn về các phương pháp Content Marketing tối ưu.
• Content Marketing Specialist (với từng vai trò chuyên biệt): Trong lĩnh vực Content Marketing, có những vai trò chuyên biệt mà nhân sự có thể theo đuổi dựa trên sở thích và kỹ năng của mình như SEO Specialist, Social Media Manager, Video Content Producer, Email Marketing Specialist hoặc Data Analytics.

Những vai trò này cho phép bạn tập trung vào các lĩnh vực tiếp thị nội dung cụ thể và đào sâu kiến ​​thức chuyên môn của bạn trong các lĩnh vực đó.

Điều quan trọng cần lưu ý là con đường sự nghiệp cụ thể có thể khác nhau tùy thuộc vào tổ chức, ngành và hoàn cảnh cá nhân. Quá trình phát triển nghề nghiệp thường liên quan đến sự kết hợp giữa kinh nghiệm, học hỏi liên tục, kết nối mạng và luôn cập nhật các xu hướng của ngành cũng như các phương pháp hay nhất.

VI. Nhân sự trái ngành cần chuẩn bị gì khi bắt đầu làm Content Marketing?

Hiện tại, khi nội dung vẫn sở hữu độ “hot” và quyền lực nhất định đối với doanh nghiệp, người tiêu dùng, thì việc nhiều dân trái ngành ngày càng mong muốn tham gia lĩnh vực này là điều dễ hiểu.

Thế nhưng, không thể tham gia vào một lĩnh vực hoàn toàn mới với một cái đầu “rỗng”! Đặc biệt đối với ngành Marketing & Communication luôn cập nhật không ngừng, mức độ cạnh tranh sẽ ngày càng gay gắt – đây sẽ là dấu hiệu “báo động đỏ” cho nhân sự trái ngành không có sự trang bị vững vàng về kiến thức, kỹ năng, tư duy…

Vậy, người nhân sự trái ngành muốn làm Content Marketing thì cần gì? Câu trả lời thích hợp nhất là sự CHUẨN BỊ.

Về mặt kiến thức

Hiện nay có rất nhiều khóa học Content Marketing ngắn hạn ở Coursera, Udemy hay LinkedIn Learning. Bạn hoàn toàn có thể tự học tại nhà.

Về mặt kỹ năng

Sau khi đã sở hữu những kiến thức nền tảng, việc các nhân sự trái ngành cần làm là bắt tay vào giai đoạn thứ 2 – thực hành.

Bạn có thể bắt đầu với vị trí Intern tại các doanh nghiệp có ngành hàng phù hợp với định hướng chủ đề nội dung của bạn. Hoặc nếu bạn có mong muốn phát triển theo chiều rộng, được tiếp cận và làm content với đa ngành hàng, thì môi trường agency sẽ phù hợp hơn các doanh nghiệp in-house; tuy nhiên, có thể họ sẽ đòi hỏi trình độ chuyên môn gắt gao hơn.

Bạn có thể nhận các job freelance, thời vụ… với mức thù lao tương đối để tích lũy những trải nghiệm “thực chiến” với nghề.

Lưu ý: Đừng vội, hãy lên kế hoạch xây dựng cho bản thân một chiếc CV chuẩn chỉnh và một cuốn portfolio chuyên nghiệp để chứng minh năng lực với khách hàng.

Ngoài ra, bạn có thể tự thực hành mà không cần phải tìm job, bằng việc xây dựng kênh cá nhân (thương hiệu cá nhân về sau) một cách chuẩn chỉnh với những bài đăng, nội dung cá nhân mong muốn chia sẻ. Đây cũng là xu hướng đang thịnh hành hiện tại, với sự hỗ trợ đắc lực từ các nền tảng social media như Facebook, Instagram, TikTok, YouTube…

Lưu ý: Hãy xác định hướng đi một cách kỹ lưỡng và cụ thể, giữa Content Marketing và Content Writing!

Người làm content có thể thực hành bằng việc xây dựng kênh cá nhân một cách chuẩn chỉnh với những bài đăng, nội dung cá nhân mong muốn chia sẻ.

Về mặt tư duy

Rất nhiều nhân sự trái ngành hiện nay có xu hướng quá “tự tin” vào khả năng bản thân trong lĩnh vực này, để rồi vấp phải nhiều thất bại, vỡ mộng về nhiều thứ… Một phần lý do xuất phát từ những lầm tưởng, ngộ nhận đang hiện hữu trong ngành.

Chính vì thế, sự chuẩn bị hàng đầu mà người nhân sự trái ngành cần thực hiện, đó là thoát ly khỏi những “định kiến” – giai đoạn tiên quyết của quá trình “chuyển mình” với nhiều hành động khác nhau:

• Luôn “double-check” thông tin: Với một cú click chuột, thế giới mạng xã hội, Internet sẽ mang đến hàng trăm, hàng triệu thông tin, kết quả. Chính vì thế, với “thân phận” là một người trái ngành, ta cần kiểm tra kỹ lưỡng các nguồn thông tin, kiến thức uy tín; thường xuyên tư duy “phản biện” với những thông tin, kiến thức bản thân tiếp cận,…để đảm bảo rằng bản thân đang đi đúng hướng.
• Xác định mong muốn, định hướng của bản thân: Điều quan trọng nhắc lại nhiều lần: xác định chính xác mong muốn, định hướng của bản thân, vì Content Marketing rất rộng lớn. Hãy tìm hiểu thật kỹ, thử thật nhiều để tìm ra “ngách” Content Marketing bản thân yêu thích nhất để có thể phát triển lâu dài.
• Bắt đầu từ cơ bản: Áp dụng những gì được học được bằng cách tạo nội dung của riêng bạn. Bắt đầu một blog, đăng bài trên cho các trang web hoặc bài đăng trên social media. Thử nghiệm với các định dạng, phong cách và nền tảng khác nhau để có được kinh nghiệm thực tế và trau dồi kỹ năng của bạn. Đừng ngại phân tích kết quả và học hỏi từ chúng.
• “Học đã! Làm sau!”: Học trước khi làm là một nguyên tắc cơ bản làm nền tảng cho sự thành công trong các khía cạnh khác nhau của sự nghiệp. Cho dù đó là theo đuổi một kỹ năng mới, bắt tay vào một nghề nghiệp mới hay thực hiện một dự án, thì việc tiếp thu kiến ​​thức trước đó là một bước quan trọng tạo nền tảng cho thành công về sau. Vì thế, những người trái ngành cần kiên nhẫn, bắt đầu từng bước, từng giai đoạn nhỏ cho quá trình “nhảy” vào Content Marketing. Đừng lo ngại việc bị “out-date”, vì một nền tảng vững chắc là cách tốt nhất để bắt kịp xu thế.